มุมมองของความสุข

มุมมองของความสุข

(คำสอนของ พระไพศาล วิสาโล)



มีผู้หญิงคนหนึ่งเล่าว่า บ่ายวันหนึ่งมีรถแท๊กซี่มาจอดอยู่หน้าบ้านของเธอ ซึ่งอยู่ในซอย พอเห็นรถแท็กซี่มาจอดหน้าบ้าน เธอรู้สึกไม่พอใจขึ้นมาทันที รู้สึกว่าหากมีรถในบ้านจะเข้าจะออกจะทำอย่างไร พอมองไปที่ร่มไม้ก็ยิ่งไม่พอใจว่า นั่นเป็นต้นไม้ที่พ่อปลูกไว้เพื่อให้ร่มเงาหน้าบ้าน ไม่ใช่ที่ที่จะให้ใครมาจอดเพื่ออาศัยร่มเงา



แต่สักพักเธอก็ได้สติ เพราะมาคิดทบทวนใหม่ว่าตอนนี้เราก็ยังไม่มีธุระจะออกจากบ้าน ถนนหรือซอยนั้นก็เป็นของสาธารณะมี ขนาดกว้างพอสมควร ถ้าจะเข้า-ออก ก็คงจะไม่ลำบาก เธอคิดด้วยว่าคนขับคงเหนื่อย อากาศร้อน พอเห็นร่มเงาจึงมาจอดพัก พอเธอนึกถึงคนขับแท็กซี่คนนั้น ที่คงจะร้อนเพราะอากาศอบอ้าว และได้มาอาศัยร่มเงาหน้าบ้านของเธอเป็นที่ดับร้อน เธอก็รู้สึกดีขึ้น



และยิ่งรู้สึกดีขึ้นอีกเมื่อเห็นคนขับแท๊กซี่เอาข้าวมากิน เธอดีใจว่าต้นไม้ที่พ่อปลูกได้ให้ร่มเงาแก่คนที่ร้อน คนขับแท๊กซี่อาจจะเหนื่อย ยังไม่ได้กินข้าวเลยตั้งแต่เช้า ได้มาอาศัยร่มเงาของต้นไม้ที่พ่อเธอปลูกไว้ ได้ใช้ประโยชน์ ดับทุกข์ เธอจึงดีใจความรู้สึกของเธอเปลี่ยนไปจากทีแรกที่เธอรู้สึกไม่พอใจเพราะรู้สึกว่านี่เป็นบ้าน "ของฉัน" หน้าบ้านของฉันซึ่งที่จริงเป็นถนนสาธารณะ แต่พอไปนึกเองว่าถนนหน้าบ้านนี้เป็นของฉันก็เลยเกิดความไม่พอใจทันทีที่มีรถแท๊กซี่มาจอด และยิ่งไม่พอใจเมื่อนึกว่าต้นไม้ "ของพ่อฉัน" ปลูกไว้เพื่อให้ร่มเงากับลูกๆ



แต่พอเธอกลับมาคิดอีกมุมหนึ่งมองถึงความรู้สึกของคนขับแท็กซี่ว่า เขาคงร้อน เหนื่อย หิวความรู้สึกของเธอก็เปลี่ยนไป เกิดความเห็นใจความเมตตาขึ้นมาและสิ่งที่ตามมาคือความสุข ความดีใจที่เขาได้ดับทุกข์โดยอาศัยร่มเงาหน้าบ้านของเธอ



คนบางคนเมื่อเจอเหตุการณ์นี้ จะโมโหไม่พอใจ อาจจะเดินไปต่อว่าคนขับแท๊กซี่แต่คนบางคนกลับรู้สึกดีใจ อันนี้เป็นเพราะ "คุณภาพจิต" หรือ "มุมมอง"



เธอดูอยู่สักพัก คนขับแท๊กซี่กินข้าวเสร็จและขับรถออกไปโดยไม่มีอะไรเกิดขึ้นที่หน้าบ้านของเธอ รถจะเข้าจะออกก็ไม่มีปัญหา เธอจึงคิดได้ว่าเมื่อสักครู่เรากังวลไปเองว่าหากรถจะเข้าจะออกจะทำอย่างไร ที่จริงเป็นการกังวลไปล่วงหน้า เพราะแท๊กซี่อยู่ประเดี๋ยวเดียวก็ไปแล้ว เธอกังวลเพราะไปคิดถึงสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น คนเราก็ทุกข์เพราะเหตุนี้เหมือนกัน อะไรบางอย่างยังไม่เกิดขึ้นเลยแต่กังวลไปล่วงหน้าแล้ว เป็นเพราะว่าใจไปอยู่กับอนาคต มองข้ามปัจจุบันไป



คนเราจะทุกข์หรือสุขอยู่ที่มุมมอง ซึ่งมีส่วนทำให้ใจเราเล็กหรือแคบ หรือทำให้ใจเรากว้างใหญ่ ถ้าเราคิดถึงแต่ตัวเอง ทำให้ใจเราคับแคบ เช่น คิดว่าบ้านของฉัน ถนนของฉัน ต้นไม้ของพ่อฉัน แต่ถ้าเราคิดถึงคนอื่น ก็ทำให้ใจเรากว้างขึ้น ในทางกลับกัน ถ้าใจเราก็แคบ เราก็คิดถึงตัว เองอยู่เสมอ แต่ถ้าใจเรากว้างเราจะคิดถึงคนอื่นๆ ได้ง่าย เวลาเจอเหตุการณ์อะไรแล้วทุกข์ ลองนึกดูว่าเป็นเพราะเราคิดถึงแต่ตัวเองหรือเปล่า หรือเอาแต่ตัวเองเป็นศูนย์กลาง



... คำสอนของ พระไพศาล วิสาโล...