90-10 Principle

เคยได้ยินเรื่องทฤษฎี 90-10 กันมั้ย? เราได้รับมาจาก Fwd Mail แล้วรู้สึกว่ามันช่วยให้ความคิดดีขึ้นดีเลยเอามาแบ่งปันกัน

ทฤษฎีนี้ถูกเขียนขึ้นมาโดย Stephen Covey โดยบอกว่าในบรรดาสิ่งที่เกิดขึ้นกับเราในโลกนี้ 10% จะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยเราไม่สามารถควบคุมหรือหลีกเลี่ยงได้ ในขณะที่อีก 90% เกิดจากที่เราโต้ตอบเหตุการณ์ใน 10% นั้น

ยกตัวอย่างเหตุการณ์เช่นเช้าวันหนึ่งคุณผู้เป็นสามีกำลังนั่งทานอาหารอยู่กับครอบครัว แล้วอยู่ดีๆ ลูกสาวแสนซน ก็บังเอิญทำกาแฟหก ใส่สูท ชุดเก่งของคุณ นี่คือ 10% ที่เกิดขึ้นเองและเราหลีกเลี่ยงไม่ได้ ที่เหลือคือเราจะทำอย่างไรหลังจากที่กาแฟหกใส่หละ?

ทางเลือกที่หนึ่ง: คุณโกรธเป็นฟืนไปไฟลุกขึ้นด่าลูกสาวว่าทำไมทำตัวแบบนี้ >> คุณหันไปด่าภรรยาว่าทำไมไม่รู้จักวางแก้วกาแฟไว้ลึกๆ >> ลูกสาวร้องไห้อย่างหนักจนกินข้าวเช้าเสร็จช้า >> ลูกสาวพลาดรถบัสเพื่อไปโรงเรียน >> คุณต้องขับรถไปส่งลูกสาวที่โรงเรียน >> เพราะคุณ เห็นว่าเริ่มสายแล้วเลยขับรถเร็วเกินกำหนด >> คุณเสียค่าปรับไป $60 >> ลูกสาวไปโรงเรียนสาย >> คุณไปทำงานสาย >> คุณเพิ่งรู้ตัวว่าคุณลืมกระเป๋าไว้ที่บ้านด้วยความรีบ >> คุณต้องกลับไปเอากระเป๋าที่บ้าน >> คุณต้องโกรธและทะเลาะกับภรรยาและลูกสาวคุณ

อะไรเป็นสาเหตุให้กลายเป็นวันธรรมดากลายเป็น วันมหาวิปโยคไป?

a) เพราะกาแฟ

b) เพราะลูกสาว

c) เพราะตำรวจ

d) เพราะคุณ

แน่นอน คำตอบคือ d) "คุณ"

ถามว่าในเหตุการณ์ที่กาแฟหกใส่นั้นมีใครทำอะไรได้บ้าง? คำตอบคือไม่มี... มันเกิดไปแล้วและหลีกเลี่ยงไม่ได้ ย้อนเวลากลับไปไม่ได้ แต่ที่เรื่องเลวร้ายลงก็เพราะคุณสามีโกรธเป็นฟืนเป็นไฟและทำให้เรื่องแย่ลงเรื่อยๆ

ลองทางเลือกที่สองดู: ลูกสาวคุณกำลังจะร้องไห้ >> คุณเดินเข้าไปลูบหัวแล้วบอกว่าไม่เป็นไรนะลูก ทีหลังระวังกว่านี้หน่อยละกัน >> คุณขึ้นไปเปลี่ยนชุด >> ตอนลงมาก็เห็นว่าลูกสาวกำลังขึ้นรถบัสไปโรงเรียนและโบกมือให้คุณ >> คุณไปถึงที่ทำงานก่อนเวลาห้านาที

นี่คือสองเรื่องที่เริ่มต้นเหมือนกันแต่จบไม่เหมือนกัน

อะไรคือสิ่งที่ทำให้เรื่องมันต่างกันไป? คำตอบก็คือเป็นเพราะสิ่งที่คุณโต้ตอบกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนั่นเอง

ลองยกตัวอย่างให้ดูอีกสักเรื่อง... เรื่องเริ่มจากคุณโดนขับรถปาดหน้า

ทางเลือกที่หนึ่ง: คุณโกรธและรู้สึกเสียเกียรติมาก >> คุณขับรถจี้รถคันนั้น >> ด้วยความขาดสติคุณเลยไปชนรถคนนั้นอย่างแรง >> คุณต้องเสียแขนและขาจากเหตุการณ์นั้น

ทางเลือกที่สอง: คุณโกรธแต่ก็ปล่อยมันไปพร้อมแช่งมันเล็กๆ เดี๋ยวกรรมก็ตามมันทันเองแหละ >> ไม่มีอะไรเกิดขึ้น

แน่นอนว่ามันอาจจะมีอีกเป็นล้านทางเลือก แต่ทั้งหมดก็คือสิ่งที่เรียกว่า "ทางเลือก" เหมือนกัน และคนที่เลือกไม่ใช่ใครนอกจาก "คุณ" ดังนั้นคนที่จะทำให้เรื่องราวดีขึ้นหรือแย่ลงก็ไม่ใช่ใครนอกจากคุณเท่านั้น

อีกเหตุการณ์ที่เจอกันเยอะเหลือเกินคือผู้หญิงที่มีผู้ชายมาชอบอย่างรุนแรง เรียกได้ว่า Crazy ไปเลยทีเดียว ถามว่าคุณทำอะไรได้กับการที่เค้ามาชอบคุณ? ตอบได้เลยว่า "ไม่ได้" ไม่มีทางหรอกที่เราจะห้ามให้เค้าไม่รักเรา นั่นคือ 10% แต่อีก 90% คือเราจะทำอย่างไรกับคนคนนั้น

แต่ทุกทฤษฎีย่อมมีข้อยกเว้น ทฤษฎี 90-10 ถูกเขียนขึ้นมาเพื่อบอกว่า "ถ้ามีคนมาทำอะไรคุณ เรื่องมันจะดีขึ้นหรือเลวร้ายลงก็ขึ้นอยู่กับคุณตอบโต้ยังไง" แต่มันก็มีหลายเรื่องที่คุณไม่มีโอกาสเลือกว่าจะตอบโต้อย่างไรเช่นการโดนปองร้ายดักทำร้ายเรื่องพวกนี้ถือว่าช่วยไม่ได้จริงๆ อย่างไรก็ตามเรื่องพวกนี้ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยๆ ในแทบทุกกรณีที่อยู่ในชีวิตประจำวันเราสามารถทำให้ปัญหาผ่านไปได้ด้วย 90-10 Principle จำไว้เสมอว่ามันมีเรื่องที่คุณควบคุมไม่ได้เสมอและอย่าไปเครียดกับเรื่องนั้น ปวดหัวเปล่าๆ

หากใครอ่านแล้วเข้าใจ สรุปแล้ว 90-10 อาจจะย่อเหลือได้คำเพียงคำเดียวเลยคือ

"สติ"

หวังว่าทุกท่านจะมีสติอยู่กับตัว